identiteit is een subjectief besef
van jezelf dat ik heet,
sprak de psychiater vakkundig
aha, reageerde de patiënt gevat
zijn eigenheid ervarend
u bedoelt:
een afzonderlijk individualiteitsbesef
dat onafhankelijk is van anderen?
goed begrepen, knikte de zielknijper
jouw persoonlijkheid is de beleving
van de continuïteit van het zelf
door tijd en ervaringen heen in een wereld
aan voortdurende verandering onderhevig
ohhh, jammerde de patiënt
als ik mezelf nou maar niet kwijt raak
Roos Vonk -hoogleraar sociale psychologie- schreef een boek over een welbekend thema dat ik in een adem uitlas. De hoofdstukken zijn onderverdeeld in lust, liefde en ellende.
Vanuit wetenschappelijk perspectief behandelt ze deze drie aspecten die vanuit iedere relatie zeer herkenbaar zijn.
Met humor geschreven, makkelijk leesbaar, kortom: het bekende smulwerk.
Van de cover:
... De liefde houdt ons allen bezig. De jacht op de ware, hevige
verliefdheid, bindingsdrang, relatieperikelen, drama’s en scènes,
liefdesverdriet, wraak: al deze zaken doen het hart sneller kloppen en
kunnen de blik danig vernauwen. In dit boek leeft Roos Vonk mee met de
lezer die dit alles ervaart, maar ze laat ook een ruimere blik zien; een
knipoog, een lach, een andere wending.
Dit boek biedt herkenning en vele eyeopeners. Onderhoudend,
informatief en humoristisch schrijft Roos Vonk over haar eigen
ervaringen, afgewisseld met wetenschappelijk onderzoek over bijvoorbeeld
de rol van hormonen, emoties, hunkering, hechtingsproblemen en het
single-bestaan. Ze geeft bruikbare tips voor mensen met vragen over
bijvoorbeeld verschillen in seks-drive, prinsessengedrag van vrouwen,
slappe-zakken-gedrag van mannen, schoonmoeders, scheve relaties, blijven
of gaan, vrienden blijven.
Een prikkelend boek over dat eigenzinnige mysterie, de liefde, waarin we uiteindelijk allemaal ervaringsdeskundige worden - soms onvrijwillig, maar meestal met overgave...
***
Roos Vonk Liefde, lust en ellende uitgeverij: Scriptum, 2013 Psychologie
Hieronder een kort filmpje van you tube met Roos Vonk zelf aan het woord over haar boek:
Onlangs werd ik geattendeerd op een boeiend gesprek/programma met psychiater Dirk de Wachter naar aanleiding van een artikel in Vrij Nederland over een door hem geschreven boek met als thema: we leven in een borderlinemaatschappij
citaat V.N. ... Want alom heerst een chronisch gevoel van leegte, bijna iedereen
worstelt met zijn eigen identiteit, zinloos geweld flakkert keer op keer
op, we paren even intense als instabiele relaties aan een grote
verlatingsangst en zijn de slaaf van voortdurend wisselende begeertes en
impulsen. Het resultaat is dat we ons nog nooit zo van god verlaten,
ongelukkig en eenzaam hebben gevoeld, claimt De Wachter...
Deze video bekeken, kom ik tot de conclusie dat ik me geheel kan vinden in datgene Dirk de Wachter te vertellen heeft. Sterker nog: in zijn oratieverwoordt hij precies zoals ik het zelf eveneens ervaar, voel en waarneem.
... En inderdaad, dit is geen pessimistische visie maar een realistisch, helder inzicht.
Zijn boek zal ik binnenkort zeker gaan lezen. Daarover later meer...
Pelle Sandstrak lijdt aan het syndroom van Gilles de la Tourette en dwangstoornissen die tot rituelen leiden.
Van de cover:
... Pelle groeit op in een Noord-Noors dorpje. Als Pelles vader een artikel
leest over Gilles de la Tourette herkent hij symptomen van die
aandoening in zijn zoon. Maar wanneer hij Pelle meeneemt naar een arts,
zegt deze: 'Gilles de la Tourette? Dat hebben we hier niet...'
***
Aanvankelijk denkt men dat Pelle een paranoïde
persoonlijkheidsstoornis heeft en hij wordt door de buitenwereld gezien en behandeld als een gek of psychisch gestoord. Mr. Tourette en ik is een indringend en aangrijpend autobiografisch relaas over een leven met onbedwingbare drang om bepaalde ongecontroleerde (spier)bewegingen en geluiden te maken, de zogenaamde tics. Sandstrek beschrijft hoe hij zich gedurende zijn kinder- en pubertijd staande
probeert te houden en zijn arsenaal aan rituelen steeds maar groter wordt. Uiteindelijk raakt hij geheel geïsoleerd, leeft op straat en is uiteindelijk dakloos.
Dankzij cognitieve gedragstherapie zijn zijn dwanggedachtes opgehouden.
Soms heeft hij nog wel tics, maar uiteindelijk is het allemaal opgelost.
Zoals gewoonlijk bij mijn boekbesprekingen laat ik de schrijver graag zelf aan het woord.
Enige quotes:
... Een tyfusgezoem, de voorjaarsvliegen werken me nu al op mijn zenuwen en het voorjaar is nog maar nauwelijks begonnen. De herfst en de winter waren goed, mooi, ze waren vooral koud en droog; lekkere geuren en dode insecten. Maar nu zoemt het weer. Het vroege voorjaar is helemaal niet goed. Ik voel me zwaarder en vermoeider, de mensen babbelen maar door, in de berm stinkt het naar kattenpis en precies op dit moment worden miljoenen voorjaarsvliegen geboren, dood aan alle voorjaarsvliegen... pag. 34
... Ik ben me er niet van bewust, maar toch voel ik dat er schokken door mijn lijf gaan. Vooral door mijn buik. [...] Ik zeg toevallig tomatenkop, vissenpuddingreet of teringmeeuw in plaats van de meer volkse verwensingen als godverdomme, nondeju of eikel. Een gevoel eindigt in een stortvloed van woorden waar maar weinig mensen zich bij op hun gemak voelen... pag. 59
Op school, hij is ongeveer 13 jaar:
... De vechtpartijen zijn eigenlijk niet het ergste, het zijn de geluiden waar ik niet tegen kan. Die vreten aan mijn humeur. Als iemand kauwt, knaagt of smakt, doet het fysiek pijn in mijn rug, hoofd en nek. En ik raak nog meer geprovoceerd als ze de wortel, de appel of de pen naar mij richten, glimlachen en daarna verder kauwen en knagen... pag. 98 ... Ik weet niet goed waar ik zelf sta. Dat ik dat niet weet, kan natuurlijk ook een teken zijn dat ik bezig ben gek te worden. Wanneer weet ik dat ik niet gek ben? Misschien wanneer deze gedachten verdwijnen. Gedachten waarover ik aan niemand durf te vertellen, want dan zouden ze misschien alleen maar bevestigen dat ik gek ben en dan moet ik worden opgenomen in een inrichting , maar daar heb je natuurlijk overal bacillen en geluiden, en dan word ik daar juist gek van. Dus hou ik mijn gedachten voor mezelf. Misschien gaat het over. Het gaat vast over... pag. 99
... Na een paar maanden worden mijn gedachten sterker, wordt mijn weerstand minder. Ik begin met mijn hoofd een, twee, drie, vier keer tegen de wc-deur te stoten. Mijn vader en moeder kijken vanuit de keuken naar me, maar kunnen me absoluut niet tegenhouden, ook al proberen ze het wel. Mijn voorhoofd tegen de deur, een, twee, drie, vier keer, beng, beng, beng, beng. Mijn vader pakt me beet, houdt me vast, maar dan blijf ik gewoon met mijn hoofd in het niets stoten. Ik moet slaan, stoten, dreunen, bonken, maar mijn vader klemt me vast in zijn veilige, sterke en provocerende armen. Wanneer hij me na een paar minuten loslaat, ren ik meteen naar beneden, waar ik doorga met het wegstoten van de besmetting, een, twee, drie, vier keer... pag. 136
Dan 'pikt' hij een portemonnee:
... Ik voel zo'n behoefte om aan dingen te zitten, ze te betasten. Ik word er rustig van, het ontspant me, de prikkel verdwijnt. Maar het overvalt me wanneer ik het helemaal niet verwacht, vooral wanneer ik niét aan de dingen zou moeten zitten. Verveling moet worden bevredigd. Anders kookt ze over. Verveling komt door onrust, herhaling, vaste patronen. De schok door mijn buik bestrijdt de verveling door handeling. Die handeling is gelijk aan de eis die de schok stelt dat ik aan de portemonnee en het leer moet zitten. Het schokt enorm... en ik pak de portemonnee en voel eraan, en ik word rustig. De inhoud van de portemonnee kan me helemaal niet schelen, het geld laat me onverschillig. Het is het gevoel + de geur + het materiaal waar ik warm voor loop... pag. 155
Inmiddels volwassen, woont hij op kamers: ... Zodra ik thuiskom, wordt de dwang en de behoefte om te ritualiseren versterkt, alsof de gewoonten gewoon onder de bank liggen te wachten om toe te kunnen slaan. Wat een paar maanden geleden nog een kamer voor herstel was, is nu een kamer vol kwelling geworden. Het komt voor dat ik tegen vier uur 's middags aan een ritueel begin en pas tegen negen uur 's avonds beëindig. Dan heb ik vijf uur voor de wc-deur gestaan, wachtend op een perfecte gelegenheid om over de drempel te stappen, het toiletdeksel omhoog te klappen, pieleman uit de gulp (gulp = drempel) te halen, te plassen (een twee drie vier vijf pauze + een twee drie vier + vier herhalingen). Daarna weer terug in de broek (gulp = drempel), het wc-deksel naar beneden doen (vier keer) en nog een keer over de drempel stappen... pag. 219/220
... Ik ga niet meer naar de wc - dat scheelt me drie uur ritualiseren. Ik was mijn wijsvinger in het koffiewater of in de plastic emmer. Ik plas en poep in plastic zakken, die ik aan de deurklink hang - dat scheelt me vier uur ritualiseren. De plastic zakken gooi ik later weg, wanneer ik naar buiten ga om te wandelen. De eerste dagen vind ik het wel een beetje vermoeiend met die voortdurende rioollucht en stinkende urinelucht in mijn kamertje, maar ik raak eraan gewend. Na een paar uur luchten wordt de urinegeur minder. Ik laat de zakken twee, misschien drie etmalen hangen... pag. 246
... Ik blijf bij een winkelraam staan, voor een grote spiegel. Het is lang geleden dat ik mezelf in de spiegel heb bekeken. Ik heb mijn lijf al een tijdje niet meer bestudeerd, niet meer sinds ik naakt op de matras zat samen met die champagnekunstenares. Ik ben veranderd: mijn haar hangt tot op mijn schouders, mijn baard is wat dikker, mijn ogen zijn donker, mijn jas begint er sjofel uit te zien, ik ben behoorlijk mager, ik ruik, maar ik vind niet dat ik stink, dat vind ik absoluut niet... pag. 256
Voor geïnteresseerden: bij cultuurbewust een interview met de schrijver.
Op you tube vond ik een kort videofragment van Sandstrak:
Pelle Sandstrak Mr. Tourette en ik Vertaald uit het Zweeds: Janny Middelbeek-Oortgiesen Uitgeverij: De Geus, 2010
alles liever dan kindergekrijs gedram gemanipuleer gecommandeer
alles liever dan buurman met een boor- of schuurmachine zZzZzZzZzZzZzZzZz
alles liever dan gestamp van bovenbuurvrouw
alles liever dan vliegtuiggeweld van schiphol bij zuidwestenwind hoor liever de krassende kraaienstem van bob dylan anno 2013
hoor het liefst blues en rock
scheurende gitaren en rauwe stemmen jimi hendrix - jeff beck - eric clapton - peter green frank zappa - joe cocker - tom waits
hoor even lief de klassiekers die de nodige rust creëren mozart - schubert - bach
van bloedstollende lamentatie purcells dido & aenaes naaralgehele rust en stilte sssssssssssssssss vandaag voorgedragen bij Eijlders thema: wat klinkt als muziek in je oren
Vanmiddag waren De Hallen voor het laatst te zien. Einde van een stuk nostalgie: remise Tollensstraat-steenworp afstand van mijn woning- is niet meer.
In de economische hoogtijdagen anno 2004 had producent Harry de Winter
de intentie om er een groot uitgaanscentrum van te maken waar ik toen al een column over schreef: oud-west op z'n best
Buurtbewoners kwamen destijds massaal in opstand tegen dit megalomane plan gezien
de massale toename van mensen en veel overlast. * citaat: Er zou een bioscoop komen (1000 zitplaatsen), een muziektheater (pseudoniem
voor disco: 2500 bezoekers en open tot 05.00 uur), nog wat horeca (3
cafés met nachtvergunning) en een hotel.
Dit feestje ging tot grote opluchting van de buurt niet door.
De Hallen krijgt nu een nieuw leven als een complex met onder meer een
bioscoop en een hotel waarbij het historisch aspect behouden blijft.
Er was veel volk op de been om afscheid te nemen. Zelfs koek
en sopie waren aanwezig oftewel met uitgehongerde en verkleumde
gezichten liep men met zakken frites en koppen koffie.
