donderdag 28 maart 2013

metamorfose

ijsafzetting schittert de walkant
het voorjaar tegemoet
hoewel lente in tijd
een aanvang heeft genomen
voor vivaldi is het winter
 
 
 
  
 
vooruit nog één:
 
  

maandag 25 maart 2013

realistisch essisme

atheïstisch
agnostisch
anarchistisch   
 
 

woensdag 20 maart 2013

Het seniorenbrein

Dat onze geheugenprestatie geleidelijk afneemt met het ouder worden, hoeft geen betoog en dat wijsheid met de jaren komt, daar is ook al het nodige over gezegd en geschreven.
André Aleman, hoogleraar cognitieve neuropsychiatrie, beschrijft in zijn boek Het seniorenbrein de handel en wandel van het ouder wordende geheugen.
Ik, als inmiddels doorgewinterde seniorA, ben onmiddellijk geïnteresseerd om dergelijke (nog niet) wetende informatie tot me te nemen.

Zo lees ik op pagina 16 over een onderzoek dat mensen die met een minstens tien jaar jongere partner samen zijn, leven alsof zij jonger zijn dus minder snel verouderen en dat de jongere partner daarentegen juist eerder ouderdomsverschijnselen vertoont dan iemand die met een leeftijdgenoot het leven deelt.

Het is maar dat je het weet!

van de cover:
... We maken ons allemaal wel eens zorgen over ons geheugen en ons verstand, zeker als we de vijftig gepasseerd zijn. Maar wat gebeurt er eigenlijk in ons hoofd als we ouder worden? Wanneer begint de achteruitgang? Hoe snel gaat het? En heeft een ouder brein ook voordelen? In dit baanbrekende boek - het allereerste over dit onderwerp - laat André Aleman zien dat de achteruitgang vaak minder erg is dan we denken. Maar ook dat ons geheugen al rond ons twintigste begint te haperen. Het seniorenbrein is een verfrissend en informatief boek over stofjes en trainingen, plaques en de invloed van hormonen. Het vertelt volgens de nieuwste wetenschappelijke inzichten hoe je de voortekenen van alzheimer kunt herkennen, en wat je kunt doen om je hersenen scherp en gezond te houden...

***

Uit onderzoek van de laatste vijf decennia is gebleken dat er verschillende geheugenprocessen zijn, zoals het korte- en langetermijngeheugen.

Enige cursieve quotes:
Het langetermijngeheugen wordt ingedeeld in procedureel geheugen en declaratief geheugen. Procedureel geheugen betreft handelingen zoals fietsen en pianospelen. Je hebt ooit geleerd hoe dat moet en het aansturen van je lichaam op de manier die daarbij nodig is gebeurt vanuit je procedurele geheugen. Onbewuste processen, die door oefening automatisch verlopen, zijn hierbij erg belangrijk. Als je vaak gefietst hebt, hoef je er niet bij na te denken hoe je de fiets vooruit krijgt en hoe je een bocht neemt. Declaratief geheugen gaat daarentegen over informatie die je bewust uit kunt drukken, die je kunt omschrijven: bijvoorbeeld een boodschappenlijstje dat je onthouden hebt.
Declaratief geheugen kan verbaal zijn (talige informatie) of visueel (dingen die je hebt gezien). Maar dat is nog niet alles. Het declaratieve geheugen is onderverdeeld in semantisch geheugen en episodisch geheugen. Semantisch geheugen betreft de betekenis van begrippen (en ook namen van personen) terwijl episodisch geheugen over gebeurtenissen gaat. Om het met een voorbeeld duidelijk te maken: herinneren wanneer je voor het laatst een eindje bent wezen fietsen is episodisch geheugen, weten wat een fiets is, is semantisch geheugen, en weten hoe je moet fietsen, is procedureel geheugen. Een speciale variant van het episodisch geheugen betreft het autobiograisch geheugen, dat betrekking heeft op je eigen levensloop en ervaringen.
Tot slot wordt nog het prospectief geheugen onderscheiden, dat betrekking heeft op het onthouden van dingen die je nog moet doen... pag. 20/21

Hierna wordt een verhandeling gegeven over de belangrijkste geheugenprocessen, zoals het verbaal en visueel geheugen.

Diagnose MCI betekent 'milde cognitieve stoornis'. Dat kan een voorstadium van de ziekte Alzheimer zijn maar hoeft niet bij iedereen tot die ziekte te leiden.

Als u wilt nagaan in hoeverre kenmerken van MCI bij uzelf voorkomen dan kunt u naar de volgende symptomen kijken:
- vergeet u dingen vaker dan normaal gesproken;
- vergeet u belangrijke dingen zoals afspraken, verjaardagen en feestjes (regelmatig);
- verliest u regelmatig de rode draad van een gesprek, boek of film;
- voelt u zich steeds vaker niet in staat tot het nemen van beslissingen, het plannen van stappen die moeten worden genomen om taken te volbrengen;
- begint u moeite te krijgen om de weg te vinden in een bekende omgeving;
- wordt u impulsiever en kunt u allerlei situaties minder goed beoordelen;
- merken uw familie en vrienden deze veranderingen op;
- treden de volgende gedragsveranderingen en stemmingswisselingen op:
* depressieve stemmingen;
* snel geïrriteerd, agressief;
* angstig;
* apathisch;
... pag. 81/82

MCI die niet voortschrijdt, de patiënt dementeert niet, wordt meestal veroorzaakt door een tijdelijke vermindering van de hersenfunctie door een vitaminetekort [B12] verlaagde schildklierfunctie of bijwerking van medicijnen... pag. 93

Op pagina 94 kun je lezen wat je aan MCI kunt doen.

Omega 3-vetzuren (makreel, haring, zalm)
Zij zijn tevens uitstekend voor hart en bloedvaten en hebben een gunstige invloed op de celwand van neuronen. Verder las ik: gingko en ginseng.
Kauwen schijnt ook goed voor de hersenen te zijn, daar het de zuurstoftoevoer naar de hersenen verbetert en kan leiden tot een verbetering van mentale vaardigheden.

Verder pleit Aleman voor minstens een half uur (liefst per dag) je in het zweet bewegen (sporten) en daardoor je hartslag verhogen.
Bij deze komt de sportschool er weer goed van af.
Voor de wat minder mobiele (of luie) mens zou tai-chi ook in aanmerking komen en ik vermoed dat yoga eveneens hoog zal scoren (hoewel me dat even is ontgaan in dit boek).
Uiteraard staan er nog veel meer 'weetjes' in.

Een gesprek met André Aleman vanaf minuut 31.15 http://www.uitzendinggemist.nl/afleveringen/1297267

Auteur: André Aleman
Het seniorenbrein
uitgeverij: Atlas Contact

N.B. Frappant is dat hoogleraar Aleman zowel in zijn boek als in het programma spreekt over flink sporten en dat ik in dezelfde tijd dat ik deze 'uitzending gemist' bekeek een artikel onder ogen kreeg:
'Slenteren beter voor gezondheid dan sporten'  (klik)
... Dagelijks meer staan en bewegen, bijvoorbeeld door te slenteren, is beter voor je gezondheid dan een uur intensief sporten. Dat blijkt uit onderzoek van de universiteit van Maastricht. 

Zo zie je maar weer...

zondag 17 maart 2013

korte dichterlijke impressie door Spanje

In dichterscafé Eijlders vandaag het thema: voel ik me hier ook thuis...
Een grote stad of leuke plaats ver weg van je voordeur. Ander land met een andere wereld maar toch...  Af en toe droom je even weg...

Aangezien ik meer reiziger in de geest dan in de stof ben, moest ik dit even verwerken, met het accent op 'even'.
Uiteindelijk realiseerde ik me dat ik in de vorige eeuw jarenlang, met zeer veel genoegen, Spanje van noord naar zuid en van oost naar west heb doorkruist.
Mijn ervaringen heb ik ooit verwoord in de haiku, tanka en senryu een vorm van Japanse dichtkunst.
Volgaarne heb ik vandaag mijn toehoorders meegenomen op mijn dichterlijke reis.


Toledo

historisch erfgoed
Toledo stad aan de Taag
zeer rijke cultuur



 

klaprozen

papavervelden
doen mij het vuurrode zicht
volop genieten





meseta



spaanse hoogvlakte
uitgestrekt en verlaten
eindeloos eenzaam



 

gehucht op de meseta


een ooievaarsnest
kerk kroeg en een paar huizen
simpel eenvoudig


 









willens en wetens


vele struisvogels
geen kop in het zand te zien
politiek correct





 



 

Tabernas



eenzaam wildwestdorp
in de woestijn van Spanje
onwezenlijk mooi


Tabernas ligt halverwege tussen Sorbas en Almeria. Het woestijnlandschap vol kleine tafelbergen is fascinerend. Hier werden talrijke wildwestfilms opgenomen, waaronder Once upon a time in the West van Sergio Leone. Ook de woestijnscènes in de film Lawrence of Arabia zijn hier gedraaid.

 
 

eindeloos

droogte en dorheid
van ongekende schoonheid
woestijn in Spanje

 

hoofse liefde

een dolend ridder
knielt voor zijn Dulcinea
van El Toboso


 

don Quichot

met zijn trouwe knecht
in Campo de Criptana
windmolengevecht





 

tik van de molen

een hoofs edelman
Don Quichot van la Mancha
waargenomen waan



cabo de gata

vergane glorie
eenzaam in donderwolken
schitterend verval



el toro

 
mannen in de kroeg
kijken naar stierengevecht
spaanse traditie


zondag 10 maart 2013

op water en wittebrood

Zomer 2012 heb ik een gewelddadige waarschuwing de kosmos ingestuurd, lees: in de kraag grijpen er nog maar eens op na.

Alom gebrom en gemor om me heen en ik moet zeggen, ondanks dat de herfst mijn favoriete jaargetijde is, komt deze nattigheid me flink de strot uit. Ik hoor net dat we een recordtijd regen hebben gehad sinds de statistieken worden bijgehouden.

dus... achter de tralies met het weer
geen verzachtende omstandigheden meer
maar dwangarbeid 
op water en wittebrood

... zoals het ritme van de eenzaamheid...   -hoe eenzaam(!)-


donderdag 7 maart 2013

Het nieuwe zwart

Eerst las ik: wat is waanzin? van de auteur Darian Leader. Al eerder had hij Het nieuwe zwart uitgegeven. Dit boek gaat over rouw, melancholie en depressie.

van de cover:
... Depressie is over vijftien jaar volksziekte nummer 1, voorspelt de World Health Organisation. De afgelopen tien jaar zou het aantal mensen dat aan depressie lijdt al verdubbeld zijn. De oplossing wordt in toenemende mate gezocht in medicatie. Maar volgens Darian Leader wordt depressiviteit door de moderne medici verkeerd geïnterpreteerd. Het nieuwe zwart toont aan dat rouw en melancholie de grondslag vormen van wat we nu depressiviteit noemen en dat wij onvoldoende begrijpen en aanvaarden dat deze gevoelens grote invloed hebben op ons innerlijk leven. Leader houdt een pleidooi vóór het doorleven van ongeluk en tégen het hedendaagse streven naar geluk. Door beter inzicht te verwerven in reacties op verlies kunnen wij ons bevrijden van het idee dat we lijden aan een ziekte en leren inzien dat zwaarmoedigheid een belangrijke functie vervult. Het nieuwe zwart is gebaseerd op Leaders ervaringen uit zijn psychoanalytische praktijk...

***

citaat uit Het nieuwe zwart: ... Op de herdenkingsdienst voor Monty-Pythonacteur Graham Chapman waren de rouwenden bijeengekomen om te luisteren naar de gebruikelijke reeks ingetogen, smartelijke toespraken. Toen John Cleese aan de beurt was, opende hij doodserieus, maar beschreef zijn verloren vriend vervolgens als een profiteur en een rotzak, en nog een hele reeks beledigende kwalificaties meer. Dit bracht lachsalvo's teweeg zodat de rest van de toespraak moeilijk te verstaan was: iedereen was hysterisch. Hij had de woede om Chapmans ontijdige overlijden, die sluimerde in allen die van hem hielden, verwoord... pag 144

http://www.uitzendinggemist.nl/afleveringen/1109844
Op punt 7.40 wordt het hilarische fragment, gesproken door John Cleese, filmisch weergegeven.
Verder Wim Brands in gesprek met de Britse psychoanalyticus Darian Leader n.a.v. zijn boek Het nieuwe zwart over rouw, melancholie en depressie.

Auteur: Darian Leader
Het nieuwe zwart
Uitgeverij: de Bezige Bij

dinsdag 5 maart 2013

wat is waanzin?

Gestoord of prettig gestoord.
In zijn boek Wat is waanzin maakt auteur Darian Leader een helder en onderhoudend onderscheid tussen de neuroticus, psychoticus, schizofreen en paranoïcus, gelardeerd met diverse praktijk voorbeelden.

In dit boek wordt de psychose in al haar mogelijke oorzaken en gevolg besproken. In hoeverre is er sprake van aanleg, omstandigheden, of beide.
Zo ook een voorbeeld van het fenomeen genie waarbij narcisme en gebrek aan empathie hand in hand gaan, met alle gevolgen van dien.

van de cover:
... In de geschreven media, op tv, in soaps of films wordt waanzin altijd uitgebeeld als iets extreems: gewelddadige uitbarstingen, toevallen of hallucinaties. Maar als waanzin nu eens helemaal niet is wat wij denken dat het is? Als het eerder regel dan uitzondering is? Als de kenmerken van waanzin niet zichtbaar zijn en eigen aan de doorsneeburger? Psychoanalyticus Darian Leader begint en eindigt zijn betoog met het geval van de Britse arts Harold Shipman, een massamoordenaar die kennelijk zo 'normaal' was dat sommige patiënten zelfs na zijn veroordeling nog door hem behandeld wilden worden. In een uiterst lucide en confronterend betoog onderzoekt Leader onopvallende krankzinnigheid en laat hij zien dat ons begrip van waanzin herziening behoeft...

***

Darian Leader
Wat is waanzin
uitgeverij: de Bezige Bij, 2011