God als misvatting

Richard Dawkins, een Brits etholoog en evolutiebioloog, schreef een controversieel boek: God als misvatting.
Sowieso heb ik me altijd afgevraagd hoe het mogelijk is dat op basis van kerk of religie groepen mensen hun goddelijke zinnetje kunnen doordrammen en op deze wijze politiek of op staatsniveau hun heilige poot aan de grond krijgen, want religie móet gerespecteerd worden. Ik meen me toch te herinneren dat scheiding van kerk en staat een fundamenteel uitgangspunt is in het westen.

Of zoals wijlen Douglas Adam formuleerde tijdens een speech:
*** Religie [...] heeft in haar kern bepaalde ideeën die wij heilig of gewijd of hoe dan ook noemen. Dat betekent het volgende: 'Hier hebben we een denkbeeld of een notie waarover je niets onaardigs mag zeggen; dat mag gewoon niet. Waarom niet? Omdat het gewoon niet mág!' Als iemand stemt voor een partij  met opvattingen die je niet deelt, staat het je vrij daarover zoveel te discussiëren als je wilt; iedereen zal zo zijn steentje bijdragen aan dat debat, maar niemand zal zich gekrenkt voelen. Als iemand vindt dat de belastingen omhoog of juist omlaag moeten, dan mag je daar naar hartenlust over kibbelen. Maar als anderzijds iemand zegt: 'Ik mag op zaterdag niet aan het lichtknopje komen,' dan zeg je: 'Dat respecteer ik.'
*** citaat uit 'God als misvatting'.

Sinds tijden heb ik weer eens heerlijk kunnen genieten van zoveel werkelijkheid met een hier en daar enigszins ironische ondertoon. Een must voor mensen met oogkleppen op. Een grandioos boek!

van de cover:
... Richard Dawkins' God als misvatting is niet meer weg te denken uit het debat over geloof, godsdienst en het al of niet bestaan van God. Het boek heeft een onophoudelijke stroom van reacties losgemaakt, die nog eens onderstrepen hoe controversieel, actueel en urgent dit werk is. Het beleeft dan ook druk op druk en het verschijnt hier in een nieuwe editie, waarvoor de auteur een nieuw voorwoord heeft geschreven. Hij gaat daarin serieus in op de kritiek die tegen het boek is ingebracht.

'Het beste boek van 2006 (...) dat mij het meeste leesplezier heeft bezorgd, is God als misvatting.'  Max Pam
'Wie zich een paar uur wil ergeren, moet het zeker kopen.' Piet Hein Donner
'Dawkins legt geduldig uit wat de vele misverstanden zijn rond het concept 'atheïsme'. Paul Cliteur 'Intussen, en het boek van Dawkins draagt daaraan bij, worden de laatste twijfels over het bestaan van God opgeruimd. Het einde van God, geloof en kerk is nabij.' Klaas Hendrikse, Dominee en atheïst
'Ik vind het prijzenswaardig dat Dawkins zich opwerpt als bevrijder van een atheïstische minderheid en en passant ook gelovigen dwingt bij de niet ongevaarlijke absurditeiten van hun godsdienst stil te staan.' Désanne van Brederode
'Alle gelovigen zouden dit boek moeten lezen, vooral de monotheïsten.' Herman Philipse
'Een bijzonder goed geschreven noodzakelijk boek.' Marnix Verplancke
'Ik heb geen enkele neiging om Dawkins' ideeën af te wijzen. Ze wijzen nieuwe wegen en inspireren. Ook over religie.' Jan Greven
'Dawkins vertelt leuke anekdotes, bizarre weetjes, eigen ervaringen en zet de dingen regelmatig op zijn kop.'  Marc Buelens
'Het is onwaarschijnlijk dat het atheïsme ooit een betere pleitbezorger zal krijgen dan Richard Dawkins.'  Theodore Dalrymple ...

***

enige treffende citaten:
Het is een wijdverbreide veronderstelling, door bijna iedereen in onze samenleving -met inbegrip van niet-gelovigen- aanvaard, dat het geloof erg kwetsbaar is voor beledigingen en daarvan dient te worden gevrijwaard door een abnormaal dikke muur van respect, een bepaald soort respect dat verder reikt dan de eerbied die ieder mens jegens zijn medemens in acht dien te nemen. (pag.28)

De God van het Oude Testament is zo'n beetje het onaangenaamste personage dat de literatuur ooit heeft voortgebracht. Hij is jaloers en er nog trots op ook; hij is een kleingeestige, onrechtvaardige, onverzoenlijke regelneef; een vrouwenhatende, homofobe, racistische, kinderen en volkeren uitmoordende, drammerige, megalomane, sadomasochistische, onvoorspelbaar boosaardige dwingeland. (pag. 39)

Vult religie een broodnodige leemte? Je hoort vaak dat er een door God geschapen ruimte in onze hersenen zit die moet worden opgevuld: we hebben een psychologische behoefte aan God - als ingebeelde vriend, vader, grote broer, biechtvader, vertrouweling - en die behoefte moet worden bevredigd, of God nu echt bestaat of niet. Maar zou het kunnen dat God een hiaat opvult dat we beter met iets anders kunnen vullen? Met wetenschap, misschien? Kunst? Vriendschap? Humanisme? Liefde voor het leven in de echte wereld, zonder geloof aan andere levens na de dood? Liefde voor de natuur of wat de bekende entomoloog E.O. Wilson 'biofilie' noemde? (pag. 373)

Richard Dawkins
god als misvatting
vertaling: Hans E. van Riemsdijk
Nieuw Amsterdam Uitgevers