vrijdag 2 december 2016

Kameraad scheermes

In juli van dit jaar maakte Rogi Wieg door middel van euthanasie een einde aan zijn leven dat hem zowel geestelijk als lichamelijk te veel lijden was geworden.
In 2003 kwam zijn autobiografisch getinte roman uit: Kameraad Scheermes.
Als een mes zo scherp fileert hij zijn psyche.


Van de cover:
Jonathan Finkel, een bekende schilder, wordt veroordeeld tot twaalf jaar gevangenisstraf voor de moord op zijn ex-vrouw Sofia. In de cel begint hij met het noteren van de dingen die voorafgingen aan haar dood: de jarenlange depressie (een major depression) die hem tot twee zelfmoordpogingen dreef, zijn opnames in psychiatrische klinieken in Duitsland en Nederland, de elektroshocktherapie die hij onderging en zijn posttraumatisch-stress-syndroom dat op zijn traumatische ervaringen volgde. Als een rode draad door het verhaal loopt het verdriet om zijn dochter, die hij door toedoen van zijn vrouw niet mag zien.
En dán... dan neemt een naamgenoot van Rogi Wieg, auteur van deze roman, het verhaal over. Hij oefent macht uit over Finkel maar de schilder bevrijdt zichzelf: dit heeft voor beiden verstrekkende gevolgen.
Kameraad Scheermes is een vervreemdende en gelaagde roman met een thrillerachtige apotheose.
Op onthutsende maar ook geestige wijze wordt de lijdensweg beschreven van iemand die lange tijd op de rand van het bestaan balanceert. De rol van psychiaters, het gedrag van patiënten, suïcidepogingen, medische successen -en missers- worden haarscherp beschreven.


In zijn cel zittend overdenkt Finkel de moord op zijn vrouw:
... Want wat moet een kind met een moeder die het kopen van dure kleren als voornaamste bezigheid heeft? Een vrouw die nooit kookt en nooit fietst, maar altijd exclusieve hapjes bij de traiteur koopt en in een dure auto rondrijdt. Een moeder die geen boeken leest, maar in haar vrije tijd vooral met geblondeerde vriendinnen op stap gaat en het ene kopje koffie na het andere drinkt op yuppieterrassen in het centrum van de stad. En terwijl zij praat met haar vriendinnen rinkelt om de twee minuten haar telefoontje: 'Ja schat, leuk dat je belt lieverd. Ik drink nu koffie en straks ga ik winkelen... p. 21



... Ik ben mijn leven lang dwangmatig geweest, ik leed, in vaktaal, aan een obsessieve-compulsieve stoornis. Dat is hetzelfde als de bekende dwangneurose. Of laat ik het beter zeggen: ik heb altijd al een neurotische, overgevoelige onderbouw gehad, Met mijn dwangneurotische aard had ik het idee de werkelijkheid, de chaos, te kunnen controleren. De wereld is een onvoorspelbare puinzooi en de meeste mensen proberen op hun eigen manier structuur aan te brengen en de chaos te bezweren...
p. 54


Over het begrip 'dissociatie', schrijft hij het volgende.
... In de psychiatrie wordt 'dissociatie' gekoppeld aan een innerlijk uiteenvallen en afsplitsen waarvan de patiënt zich niet bewust is... p.139
... Een zelfportret is nooit precies precies een zelfportret, een lyrisch ik in bijvoorbeeld een roman is nooit je eigen ik. Ik beschouw, als ik eerlijk ben, het hele leven als een vorm van dissociatie. We sluiten huwelijken, maken carrière, hebben hobby's, gaan naar de film, lezen boeken, verwekken kinderen, hechten waarde aan beloningen, koesteren en voeden onze narcistische aard, willen rijk worden, enzovoort. Als we maar kunnen vergeten. We willen vergeten dat we as worden of de grond in gaan. En we weten ons leven lang dat we slechts een spel spelen met onszelf. Een stompzinnig overlevingsspel...p.140



Geen opmerkingen:

Een reactie posten