de bietebauw

Als kind nam je sprookjes, kinderliedjes en rijmpjes voor lief. Je dacht, voor zover ik me kan herinneren, niet na over de tekst en inhoudelijk ging het min of meer langs je heen.

In de loop der jaren realiseer ik me vaak hoe angstaanjagend een kinderliedje kan zijn:

* Berend Botje die uit varen gaat en nooit weerom komt.
* Over het meisje dat loos is en een pak ransel krijgt van de kapitein in de kajuit.
* Op de woelige baren, daar waar het schip op een klip stoot en met man en muis vergaat.
* Het advocaatje dat op reis gaat en in een graatje stikt.
Tot schreiens toe werd ik bewogen als kind wanneer het volgende liedje gezongen werd:
Helder in de kelder boter bij de vis
Kaatje doe de deur eens open en kijk eens wie er is
't Is een arm meisje om een stukje brood
Geef haar maar een hapje want anders gaat ze dood

Dan de sprookjes:
* Roodkapje, zij gaat door het donkere bos naar haar grootmoeder en treft daar de boze wolf in oma's bed aan.
* Sneeuwwitje, celibatair tussen de dwergen levend (!), wordt achtervolgd door een boosaardige stiefmoeder.
* Hans en Grietje die vetgemest worden om daarna als culinair hoogstandje te dienen voor de boze heks.
* Klein Duimpje die met z'n broertjes in het bos wordt achtergelaten om bij een kannibalistische reus als gigantisch feestmaal te fungeren, per abuis eet de reus echter zijn eigen dochters op.
* Assepoester, bespot door een paar jaloerse stiefzusters en als sloof gebruikt, haar plaats is de keuken waar ze de plaat mag poetsen en door stiefmoeder in de dweilhouding wordt gezet. 
Moralisme is schering en inslag, chantage aan de orde van de dag. Kinderen de stuipen op het lijf jagen, daar zijn ouderen bedreven in. Nu weet ik dat de bijtjes en bloempjes maar deelaspecten zijn van het leven en dat goed niet bestaat zonder kwaad en andersom. Als ik echter m'n kleinzoon uit Grimm zou voorlezen, ligt mijn keuze bij een niet te wreed sprookje en laat hem graag -zo lang het nog kan- in het goede geloven.
Kinderen lijken eng en gevaarlijk aantrekkelijk te vinden of vult de volwassene dat als zodanig in.
Onderstaand Vlaamse liedje over de bietebauw -Vlaams voor boeman- is mij bijgebleven vanuit mijn jeugd en werd bij ons thuis vroeger gezongen met mij aan de piano.
Als je als kind hier geen nachtmerrie van krijgt...

*** Kleine, kleine stouterik,
zoudt ge moeder tergen?
wacht, ik zal hem roepen, ik,
uit de zwarte bergen.
Grijp, grap, grimmeland,
zonder lip of zonder tand,
grijp, grap, grauw!
de bietebauw!

Hoor hem, met zijn berenkop,
op de deuren bonzen.
Krak! hij kruipt een zolder op,
oei, oei, oei, den onzen!
Grijp, grap, grimmeland,
zonder lip of zonder tand,
grijp, grap, grauw!
de bietebauw!

Recht naar bedde komt hij, boe.
riekt aan de gordijne,
doe maar zeere uw oogjes toe,
of ge ziet de zijne!
Grijp, grijp, grimmeland,
zonder lip of zonder tand,
grijp, grap, grauw!
de bietebauw!

Neen, neen, neen! Naar buiten, beest,
om de stoute knapen!
Moeders kind is braaf geweest;
kan zoo schoone slapen.
Douw, douw, kindje douw;
zwicht u voor den bietebauw,
douw-douw-dijn;
en zoete zijn!

*** muziek: Emiel Hullebroeck
   tekst: René De Clercq